تهویه مطبوع شامل انجام عملیات روی هوای مورد نظر به منظور بهتر شدن آن، جهت زندگی، کار و شرایط صنعتی می باشد. به طور کلی برای مقایسه، باید انواع دسته های سیستم تهویه مطبوع را بررسی کرد. انواع سیستم های تهویه مطبوع به چند دسته تقسیم می شوند: سیستم تهویه سرد کننده، سیستم مطبوع گرم کننده و سیستم مطبوع ترکیبی دو فصلی. در تقسیم بندی دیگر سیستم های تهویه مطبوع براساس تاسیسات به سه دسته دیگر سیستم تهویه مطبوع تمام هوا، تهویه مطبوع آب-هوا، سیستم تهویه مطبوع تمام آب تقسیم می شوند.
انواع سیستم های تهویه مطبوع
سیستم های مطبوع سرد کننده: کولر آبی، کولر گازی و اسپلیت در این نوع سیستم جای دارند که برای فصل گرما به کار می روند. این نوع سیستم ها متناسب با نوع اقلیم آب و هوا می توان استفاده کرد تا بازدهی بیشتری داشته باشند. چیلر نیز یک نوع سیستم سرمایشی توسط آب است.
سیستم مطبوع گرم کننده: شوفاژ و پکیج دیواری از جمله سیستم های گرمایشی مصرفی هستند که تنها قابلیت گرم کردن هوا در فصل سرما را دارند. بخاری و شومینه ها نوع دیگری از سیستم های گرم کننده هستند که غیر مرکزی هستند و برای یک نقطه کاربرد دارند. سیستم های مولد گرما برای تامین حرارت مورد نیاز شامل دیگ آب گرم، دیگ آب داغ و دیگ بخار می باشند که پس از افزایش دما، آب گرم یا بخار را به سیستم های مصرف کننده می رسانند.
سیستم های دو فصلی: نوع جدیدی از تهویه ها وجود دارد که در فصل سرد قابلیت ایجاد سرمایش و در فصل گرم قابلیت ایجاد گرمایش دارند. چیلر، فن کویل و هواساز نمونه ای از این سیستم ها هستند. البته تهویه دو منظوره برای مناطقی که شرایط تک فصلی دارند مناسب نمی باشد.
بهترین سیستم تهویه مطبوع
بهترین سیستم تهویه سیستمی است که:
- متناسب با شرایط و اقلیم آب و هوا، نوع نیاز (مستقل یا مرکزی)، متراژ و کاربرد بنا و هزینه ها باشد که با رعایت نکات مصرف انرژی، بازده بالایی داشته باشند.
- کولر آبی به عنوان یک سیستم سرمایش رایج و متداول بین اکثر افراد است. اما در انتخاب آن باید دقت کرد که در مناطق آلوده، آلاینده ها با آب مخلوط می شوند که از نظر بهداشتی مناسب نیست.
- کولر آبی برای مناطق مرطوب مناسب نیست چراکه اصل این سیستم براساس آب است که جداره ها را خنک می کند اما در مناطق مرطوب، رطوبت هوا گرم است که هوای داغ را وارد می کند و موتور کولر از کار می افتد.
- رادیاتور و پکیج ها به عنوان سیستم گرمایشی همانطور که عملکرد خوبی دارند در هنگام مصرف زیاد آب از جمله شستشو و حمام مشکل ایجاد می شود. بعلاوه بهترین پکیج برای ساختمان های بزرگ، نیاز به مخزن دارد.
- کولرهای گازی و اسپلیت ها از سیستم های سرد کننده ای هستند که در مناطق مرطوب نیز عملکرد بسیار خوبی دارند و نسبت به کولر آبی صرفه اقتصادی دارند. اما در مورد گرمایش توسط آن ها باید مصرف زیاد برق را در نظر داشت.
- چیلر و فن کوئل در پروژه های بزرگ، بهترین نوع سیستم تهویه ی مرکزی می باشد.
- اگر نیاز به گرمایش موردی و مجزا باشد، بهترین سیستم تهویه استفاده از سیستم های مستقل از جمله بخاری، کولر آبی و غیره می باشد.
- در مورد کلی و بسیار مهم باید سیستمی را انتخاب کرد که متناسب با هزینه های اولیه خرید، هزینه نصب، نگهداری، تعمیر و هزینه های مصرف انرژی باشد.