اصول گودبرداری چیست؟

گودبرداری عمیق و سازه های نگهبان

در بسیاری از پروژه های ساختمانی لازم است که زمین به صورتی خاکبرداری شود که جداره های آن قائم یا نزدیک به قائم باشند. این کار ممکن است به منظور احداث زیر زمین، کانال، منبع آب و … صورت گیرد. فشار جانبی وارد بر این جداره ها ناشی از رانش خاک بر اثر وزن خود آن، و نیز سربار های احتمالی روی خاک کنار گود می باشد.

این سربارها می توانند شامل خاک بالای لبه گود، ساختمان های مجاور، بارهای معابر مجاور و … باشند. به منظور جلوگیری از ریزش ترانشه و تبعات منفی احتمالی ناشی از این خاکبرداری، سازه های موقتی را برای مهار ترانشه اجرا می کنند که به آن اجرای اصولی گودبرداری و سازه های نگهبان می گویند.

هدف از گودبرداری عمیق و سازه های نگهبان

اهداف اصلی ایمن سازی جداره های گود در گودبرداری عمیق با استفاده از سازه های نگهبان عبارتند از: حفظ جان انسان های خارج و داخل گود، حفظ اموال خارج و داخل گود، و نیز فراهم آوردن شرایط امن و مطمئن برای اجرای کار.

انتخاب روش گودبرداری عمیق و سازه های نگهبان

موضوع گودبرداری عمیق و سازه های نگهبان در مهندسی عمران دارای گستره وسیعی است و نیاز به بررسی ها و مطالعات و ملاحظات ژئوتکنیکی، سازه ای، مواد و مصالح، تکنولوژیکی و اجرایی و اقتصادی و اجتماعی دارد. در نتیجه می توان گفت که انتخاب روش مناسب بستگی به جمیع شرایط تأثیرگذار دارد و می تواند در شرایط مختلف، به صورت های گوناگونی باشد و از سوی دیگر، تئوری ها و روش های اجرایی گودبرداری و سازه های نگهبان هم مبتنی بر اصول نظری (تئوریک) و هم متأثر از ملاحظات اجرایی و تجربی است.

ماشین آلات گودبرداری

گودبردای عمیق شهری نیازمند به کارگیری ماشین آلاتی از قبیل بیل مکانیکی، مینی بیل مکانیکی، بابکت، بیل دکل بلند، جرثقیل و باکت حمل خاک، تاورکرین، بادسون، خاور، کامیون جفت، کامیون تک و… می باشد..

در ابتدای پروژه گودبرداری عمیق، بیل مکانیکی وظیفه تسطیح، پنل برداری و آماده سازی جهت پایدارسازی بخش های مختلف دیواره و در شیفت شب نیز وظیفه بارگیری خاک و نخاله به داخل ماشین آلات حمل خاک را دارد. برای پروژه هایی با دسترسی راحت از کامیون ده چرخ برای حمل حجم بیشتری از خاک و تسریع در امور استفاده می شود.

ماشین آلات سبک تر مانندمینی بیل مکانیکی و بابکت جهت پروژه های کوچک تر و حجم خاک کم تر، کارآمد است. اما در پروژه های بزرگ از این ماشین آلات جهت رگلاژ کف گود و کارهایی از این دست استفاده می گردد.

جرثقیل سنگین و باکت و در بعضی پروژه ها تاور کرین و باکت نیز برای جمع آوری رمپ مورد استفاده قرار می گیرند.

رمپ خاکی یا شیب راهه، مسیری شیب‌دار متشکل از ترانشه خاکی است که دو سطح غیر هم تراز را به یکدیگر جهت تردد متصل می‌کند.

انواع گودبرداری با عمق های متفاوت

برای پروژه با گودبرداری تا عمق ۳ متر می توان از مینی بیل و یا از بیل مکانیکی استفاده کرد و در هر دو روش مسئله ای بابت جمع آوری رمپ وجود ندارد و عملیات بدون اضافه کردن ماشین آلات دیگری خاتمه می یابد و خود ماشین آلات به کمک ایجاد رمپ و بالا آمدن از آن و جمع آوری رمپ دستی ساخته شده و بارگیری آن پروژه را به پایان می برند.

در پروژه های گودبرداری با عمق ۶ متر، دیگر مینی بیل امکان جمع آوری کامل پروژه را ندارد و حداقل یک دستگاه بیل مکانیکی نیاز است تا حجم خاک پروژه را بارگیری کند و به تخلیه های مجاز حمل شود. در انتها بیل مکانیکی با ایجاد رمپی دست ساز به بیرون از پروژه نقل مکان کرده و در بالای گود قرار می گیرد و رمپ دست ساز خود را جهت بالا آمدن بارگیری می کند.

گودبرداری با عمق بیش از ۹ متر نیازمند مطالعه و بررسی بیشتری جهت جانمایی رمپ تا انتهای پروژه دارد. شیب مجاز ترانشه رمپ و بررسی هر خطر احتمالی که تردد ماشین آلات به روی رمپ می تواند داشته باشد، بسیار اهمیت دارد. در این عمق می توان از یک بیل مکانیکی و یک بابکت یا مینی بیل استفاده کرد به طوری که در مرحله جمع آوری رمپ، بیل مکانیکی در پروژه قرار گرفته و تا ارتفاع دکل خود (در حدود ۶ متر) بارگیری را انجام می دهد و در ادامه مینی بیل در کف گود قرار می گیرد و باکت بیل توسط مینی بیل بارگیری می شود و بیل مکانیکی کامیون ها را بارگیری می کند. روش های دیگری نیز متداول است مانند ساخت سکو، استفاده از دو بیل مکانیکی و…

گودبرداری با عمق حدود ۱۲ متر و جمع آوری رمپ خاکی آن مستلزم استفاده از دو بیل مکانیکی و اصطلاحا روش باکت به باکت است. با این تفاوت که در روش قبلی ارتفاع دکل مینی بیل کافی بود ولی در این حالت با توجه به عمق گودبرداری برای بیل دوم نیز نیاز به بیل مکانیکی می باشد. در این ارتفاع امکان استفاده از سکوی بیلِ دکل بلند با بوم ۱۲ متر نیز می باشد که بسته به بررسی های انجام شده از نظر صرفه اقتصادی و ایمنی کار روش مناسب انتخاب می شود.

تقریبا از ارتفاع ۹ متر به بالا روش و گزینه های مورد نظر برای جمع آوری رمپ یکسان است و فقط تعداد ماشین آلات و توجه به اقتصادی بودن روش ها مورد بررسی و مقایسه قرار می گیرد. در این روش نیز جهت جمع آوری رمپ باید از دکل بلند به همراه بیل مکانیکی مستقر در کف گود استفاده کرد. با توجه به ارتفاع بالاتر، روش بارگیری با جرثقیل و باکت به گونه ای است که بیل مکانیکی مستقر در گود، باکت حمل خاک را بارگیری کرده و جرثقیل، باکت را به بالای گود و خیابان منتقل می نماید و مستقیما داخل کامیون ها بارگیری می شود.

استفاده از دکل بلند، جرثقیل و باکت و بیل مکانیکی در این عمق اجتناب ناپذیر است. اما در گودهای با ارتفاع بیش از ۱۴ متر امکان استفاده از تاورکرین جهت حمل خاک مشابه روش بارگیری با جرثقیل است. در اکثر پروژه ها از بابکت برای رگلاژ کف گود استفاده می گردد. در انتهای عملیات گودبرداری با این عمق، ماشین آلات را با کمک جرثقیل سنگین از گود خارج می کنند. در تمامی گودهای عمیق می توان از ترکیبی از روش های فوق استفاده کرد.

انواع گودبرداری عمیق از لحاظ مهاربندی شده یا نشده

انواع گودبرداری ها به دو گروه کلی حفاظت شده یا مهاربندی شده و حفاظت نشده یا مهاربندی نشده تقسیم می شوند. باید توجه داشت در گودبرداری های حفاظت نشده یا مهاربندی نشده پایداری شیب ها یا جداره های قائم گودبرداری ها در خاک های چسبنده بدون هیچ گونه مهاربندی توسط شرایط مکانیکی خاک تامین می شوند.

نکاتی از مشکلات انواع گودبرداری عمیق ساختمان

– قبل از هرگونه خاکبرداری مهمترین کار اطلاع از موقعیت چاه های خانه های همسایه است.

– بدترین نوع وجود چاه نه مماس دیوار بلکه با فاصله از دیوار همسایه و چاه خالی میباشد .چراکه هیچ نشانی از خودش از قبیل نشت آب بخاظر خالی بودن باقی نمیگذارد و بطور ناگهانی با برداشته شدن خاکهای اطراف سست شده و یکباره ریزش مینماید که منجر به ریزش حیاط و بعضا تمام سازه خواهد شد

اگر چاه پر باشد و همچنین مماس با دیوار همسایه بوده که در اثر لودر با تخریب دیواره آن خودنمایی کرده و مهنسین رو از وجودش باخبر خواهد کرد.

– در مورد حیاط های آپارتمانی و سازه های با پی نکته قابل توجه به خطرناک بودن حیاط های سازه ای میباشد چرا که حیاط ها به علت اینکه در زیر آنها پی اجرا نمیشود بسیار بیشتر مستعد ریزش میباشند.

– راه هایی که برای جلوگیری از ریزش معمولا درنظر گرفته میشود استفاده از پروفیل های I و ناودانی هایی بطور ضربدری که پروفیل های I را با هم کلاف میکند. برای نگهداری خاک های کناره گود و اجرای ورق های چوبی چسبیده به کناره برای اطمینان از جلوگیری از ریزش خاک ها.

پایدارسازی خاک

وقتی بحث گودبرداری عمیق به میان می آید، هم زمان صحبت از پایدارسازی خاک به انواع روش های سازه نگهبان مثل میخکوبی یا نیلینگ، مهارگذاری یا انکراژ، مهارمتقابل یا استرات، ساخت بالا به پایین یاتاپ دان، سازه نگهبان خرپایی و یا تلفیقی از روش های فوق مطرح می شود. در نتیجه، این عملیات در گرو همکاری بین گروه گودبرداری و گروه پایدارسازی است.

اصول گودبرداری عمیق

یکی از مهمترین مراحل احداث ساختمان، گودبرداری و محافظت از گود می ‌باشد. با توجه به آمار هولناک حوادث ساختمانی، این مرحله یکی از پر مخاطره ‌ترین و پر خطرترین مراحل احداث ساختمان می‌ باشد که علیرغم حساسیت بالا، کمتر مورد توجه سازندگان، مهندسان ناظر و طراح ساختمان قرار می گیرد.

متاسفانه در شهرها برای ساختمان های مسکونی معمولی، عملیات گودبرداری عمیق توسط افرادی ناآشنا به مسائل ژئوتکنیکی و صرفاً بر اساس تجربه کاری در هدایت ماشین آلات ساختمانی بدون حضور عوامل ایمنی و حتی ناظر انجام می ‌شود. گودبرداری غیر اصولی باعث افزایش تلفات جانی و مالی در این مرحله از ساختمان ‌سازی شده است. رعایت اصول گودبرداری صحیح، می تواند از بروز این چنین مشکلاتی جلوگیری کند.

اصول گودبرداری عمیق بسیار مهمی که باید قبل از شروع کار انجام شود:

۱. شناخت کافی از خاک منطقه جهت تعیین مقاومت خاک جزء یکی از پر اهمیت ترین اصول گودبرداری می باشد.

۲. شناسایی موقعیت تاسیسات زیرزمینی.

۳. قطع آب، گاز و برق با همکاری سازمان های ذیربط.

۴. آگاه سازی ایستگاه آتش ‌نشانی نزدیک جهت جلوگیری از وقفه در سرویس ‌رسانی احتمالی.

۵. شناسایی دقیق وضعیت ساختمان های مجاور و اتخاذ راهکارهایی مناسب جهت ایمن ‌سازی آن ها.

۶. توجیه ساکنین مجاور گود با موارد ایمنی و هشدارهای مرتبط با زمان تخلیه فوری.

اصول گودبرداری عمیق مهمی که در حین گودبرداری باید رعایت گردد:

۱. اگر خاک محل از نوع خاک دستی باشد، می‌ بایست خاکبرداری به صورت تدریجی و با مهار کامل دیواره‌ های پیرامونی انجام گیرد.

۲. در صورت عدم محدودیت در فضا، دیواره ‌ها با شیب ملایمی برابر شیب مجاز خاک برداشته شود.

۳. هنگامی که گودبرداری پایین ‌تر از پی ساختمان مجاور انجام شود، باید نسبت به پایدارسازی خاک زیر پی مجاور اقدام لازم صورت گیرد.

گودبرداری غیر اصولی

گودبرداری غیراصولی همیشه و در طول سال ها در صدر اخبار حوادث روزنامه‌ها و ناشی از عدم رعایت قانون بوده است. در اجرای گودبردای، افراد بسیاری مسئولیت دارند که در این میان کارفرما موظف است تا مشخصات املاک مجاور را از شهرداری گرفته و به صورت میدانی مورد مطالعه قرار داده و اطلاعات تطبیق داده شده با وضعیت موجود را در اختیار محاسب و طراح قرار دهد.

به طور کلی مالک ساختمان، مهندس طراح، مهندس مجری و پیمانکار و مهندس ناظر چهار شخصیت اصلی در اجرای یک گودبرداری اصولی هستند که اگر هرکدام از این ها وظایف خود را به درستی انجام ندهد و گودبرداری به صورت غیر اصولی اجرا گردد می‌تواند منجر به بروز حادثه‌ شود.

طراح پس از در اختیار داشتن مشخصات املاک مجاور باید یک ارزیابی اولیه از خطر گودبرداری انجام داده و فهرستی از این خطرات را تکمیل کند تا به دنبال آن اثرات ایجاد گودبرداری بر ساختمان مجاور را ارزیابی کند و نقشه‌های اجرایی را در اختیار سازنده قرار دهد.

پس از طراحی نوبت به سازنده می‌رسد و سازنده بر اساس نقشه‌های طراح اقدام به گودبرداری کرده و ضوابط موجود را رعایت می کند. اگر گودبرداری به صورت غیر اصولی انجام شده باشد و هر گونه خسارتی به ساختمان‌های اطراف وارد شود، افراد می‌توانند در مراجع حقوقی تشکیل پرونده بدهند. از دیگر خطرات گودبردای غیر اصولی به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

سقوط کارگران یا عابر از ارتفاع

در خطر بودن وسایل و اموال داخل و خارج از گود

تأمین امنیت جانی افراد داخل و خارج از گود

مسمومیت افراد اغلب به دلیل تنفس بخارها و گاز‌های سمی

کمبود اکسیژن که منجر به خفگی می شود

سقوط آوار و ریزش دیوار
برخورد به تأسیسات زیرزمینی و ایجاد خسارت

گودبرداری غیر اصولی و ریزش ساختمان

برای آنکه به دنبال گودبرداری غیر اصولی اتفاقاتی مانند ریزش ساختمان ‌های مجاور پیش نیاید باید این موارد برای ایمنی بیشتر مد نظر قرار بگیرد:

بررسی ساختمان‌های کناری، دیوارهای مشترک مرزی، نوع مصالح، قدیمی یا نو بودن، وجود ترک، سقف ‌ها یا تیرهای مشترک، چگونگی اتصال دیوار ها، نحوه اتصال دیوار های مرزی، نعل درگاه ‌ها، وجود بازشوها، لوله دودکش ‌ها، داکت ‌های تاسیساتی در دیوار های مرزی ساختمان ‌های کناری.

تفاوت میان خاکبرداری و گودبرداری

عملیات خاکبرداری تنها به هم سطح سازی برآمدگی ها و فرورفتگی های خاکی اطلاق می شود.

در عملیات گودبرداری عمیق اگر چه هم سطح سازی پستی و بلندی ها همانند خاکبرداری صورت می گیرد اما عمق حفاری به چند ده متر می رسد.

شباهت میان خاکبرداری و گودبرداری

خاکبرداری و گودبرداری هر دو از اولین عملیات های ساختمانی هستند.

تسطیح به روش دستی یا ماشینی در هر دوی این عملیات ها صورت می گیرد.

روش اجرای این عملیات‌ کاملاً بسته به جنس خاک دارد.

اولین مراحل عملیات عمرانی شامل خاکبرداری و گودبرداری

یکی از اولین مراحل عملیات عمرانی شامل خاکبرداری و گودبرداری می شود و در آن باید شرایط خاک (ژئوتکنیک)، سطح آب ‌های زیرزمینی، وضعیت سازه ‌های همسایه در نظر گرفته شود و مجوزهای لازم از سازمان ‌های مربوطه اخذ شود. اطلاع از محل و عمق تأسیسات شهری مدفون مانند لوله ‌ها و کابل ‌ها بسته به پروژه، ضروری است. پس از این مراحل عملیات گودبرداری آغاز ‌می شود و حفاری تا عمق مشخص شده صورت می گیرد.

عملیات گودبرداری تا عمق مشخص شده در نقشه و تا زمانی که به خاک سفت نرسیده باشیم باید ادامه پیدا کند و اگر ما به ‌التفاوت آن تا ۱۵ سانتی‌متر باشد، خاک ریخته و آن را با استفاده از کمپکتور فشرده می کنیم و اگر بیش از ۷۰ سانتی‌متر بود ما به ‌التفاوت را با سنگ و سیمان پر ‌می کنیم تا به ارتفاع نقشه برسانیم.

به عبارتی اگر مجبور شدیم که گودبرداری را تا عمق ‌هایی بیشتر از مقدار مشخص شده تا رسیدن به خاک سفت ادامه دهیم باید مقدار اضافی گودبرداری شده را به نحوی جبران کنیم. پس از خاکبرداری می بایست سطح کنده شده با ملات ماسه و سیمان (شاتکریت) پوشیده شود تا از هجوم عوامل تغییر دهنده مانند آفتاب، باران، برف و هوازدگی خاک در امان باشد.

در صورت ناپایداری دیواره ‌های گود از روش های پایدار کننده و مهاربندها استفاده می شوند. از انواع مهاربندها می توان به اجرای نیلینگ، انکراژ، مهار متقابل، سازه نگهبان خرپایی، سپرکوبی، دیوار دیافراگمی، اجرای پلکانی و ترانشه خاکی اشاره کرد.

در سازه ‌های کوچک مانند آپارتمان‌ های سه ‌طبقه به بالا برای پایداری بیشتر سازه و ایجاد فضای بیشتر برای پارکینگ و انباری گودبرداری عمیق انجام می شود. با توجه به قوانین شهرداری ‌ها مربوط به مجوز ساخت تعداد محدودی طبقه و یا ارتفاع محدود سازه، کارفرمایان برای ایجاد فضای بیشتر مجبور به احداث پارکینگ و انباری در طبقات زیرزمین می شوند و به تبع آن گودبرداری عمیق صورت می گیرد.

در سازه ‌های بزرگ مانند برج ‌ها و پل‌ ها در درجه اول گودبرداری به منظور افزایش پایداری سازه در برابر نیروی کششی زمین لرزه و پایین آوردن نقطه ثقل سازه انجام می شود. البته در برج‌ های ساختمانی، ساخت پارکینگ هم از دلایل گودبرداری عمیق است.

انواع زمین در عملیات ‌های گودبرداری و خاکبرداری

زمین ‌ها یا خاک ‌ها از نظر عملیات گودبرداری و خاکبرداری به پنج نوع کلی زمین دستی، زمین لجنی، زمین کلنگی، زمین دج و زمین سنگی تقسیم می شوند:

به زمین ‌های نرم که قابلیت کنده شدن با دست به کمک بیل یا هر گونه ابزار دستی را دارند زمین دستی یا بیلی گفته می شود.

زمین لجنی از خاک نرم ریزدانه مانند رس تشکیل شده است. خاک رس آن با جذب آب حالت الاستیک به خود می گیرد و باعث گیر افتادن ماشین آلات حفاری می شود و کار گودبرداری را با مشکل مواجه می سازد.

زمین کلنگی زمینی است که خاک با کلنگ و بیل برداشته‌ می ‌شود و از دو زمین دستی و لجنی سخت تر است ولی آن‌ چنان سخت نیست که جای کلنگ در آن بماند.

به زمین ‌هایی که سخت هستند و در هنگام کندن رد کلنگ در آن باقی می ماند، زمین دج گویند. دج وسیله‌ ای است که در گذشته برای حفاری مورد استفاده قرار می گرفت.

زمین سنگی در رده سخت ترین زمین ‌ها است و به طور یکپارچه از سنگ تشکیل شده است. عملیات گودبرداری این نوع زمین ‌ها با استفاده از ماشین آلات حفاری انجام می شود.

گودبرداری و خاکبرداری در زمین‌ های کوچک و بزرگ

به طور کلی در زمین ‌های کوچک، گودبرداری و خاکبرداری به صورت دستی به دلیل نبود فضا برای حضور ماشین‌آلات حفاری و یا با استفاده از بیل مکانیکی انجام می شود. زمین ‌های کوچک معمولاً در درون شهر‌ها هستند و همجوارانی دارند که محافظت از سازه همجوار هم از وظایف مسئولان عملیات گودبرداری به شمار می رود. برای این منظور حتماً باید از یکی از روش ‌های مهاربندی استفاده شود.

ولی این دو عملیات در زمین ‌های بزرگ که معمولاً هم بدون همجوار هستند به شیوه دیگر و با استفاده از ماشین‌آلات حفاری سنگین انجام می گیرد. در این گونه گودبرداری‌ ها ابتدا با لودر اقدام به حفر یک سطح شیب دار می‌شود که محلی برای ورود خود لودر و ماشین ‌های حمل خاک است. در گودبرداری و خاکبرداری زمین ‌های بزرگ اگر زمین سست باشد از مهاربند استفاده می شود.

پیش از خاکبرداری اقداماتی برای آگاهی از تأسیسات زیرسطحی شهری باید انجام گیرد و مجوزهای لازم اخذ شود. پس از گودبرداری نیز در زمین ‌های سست و دارای همجوار اجرای پایدارسازی لازم و ضروری است. پوشش محل گود پس از گودبرداری باید به سرعت انجام شود تا دیواره گود در برابر عوامل تغییر دهنده مانند آفتاب، باران و هوازدگی قرار نگیرد.

نکاتی برای ایمنی بیشتر در گودبرداری اصولی

بررسی ساختمان‌های مجاور: قبل از گودبرداری ساختمان باید این موارد مورد بررسی قرار بگیرد؛ دیوارهای مشترک مرزی، نوع مصالح، قدیمی یا نو بودن، وجود ترک، سقف‌ها یا تیرهای مشترک، چگونگی اتصال دیوارها، نحوه اتصال دیوارهای مرزی، نعل درگاه‌ها، وجود بازشوها، لوله دودکش‌ها، داکت‌های تاسیساتی در دیوارهای مرزی ساختمان‌های کناری.

ساختن سقف‌های ایمن: قبل ازتخریب و گودبرداری با استفاده از داربست‌های فلزی می‌توان ایمنی وسایل و افراد را در مقابل سقوط اجسام تامین کرد.

یکی از اولین مراحل عملیات عمرانی شامل خاکبرداری و گودبرداری می شود و در آن باید شرایط خاک، سطح آب ‌های زیرزمینی، وضعیت سازه ‌های همسایه در نظر گرفته شود و مجوزهای لازم از سازمان ‌های مربوطه اخذ شود.

اطلاع از محل و عمق تأسیسات شهری مدفون مانند لوله ‌ها و کابل ‌ها بسته به پروژه، ضروری است. پس از این مراحل عملیات گودبرداری آغاز ‌می شود و حفاری تا عمق مشخص شده صورت می گیرد.

به عبارتی اگر مجبور شدیم که گودبرداری را تا عمق ‌هایی بیشتر از مقدار مشخص شده تا رسیدن به خاک سفت ادامه دهیم باید مقدار اضافی گودبرداری شده را به نحوی جبران کنیم.

پس از خاکبرداری می بایست سطح کنده شده با ملات ماسه و سیمان (شاتکریت) پوشیده شود تا از هجوم عوامل تغییر دهنده مانند آفتاب، باران، برف و هوازدگی خاک در امان باشد.

در صورت ناپایداری دیواره ‌های گود از روش های پایدار کننده و مهاربند ها استفاده می شوند. از انواع مهاربندها می توان به اجرای نیلینگ، انکراژ، مهار متقابل، سازه نگهبان خرپایی، سپرکوبی، دیوار دیافراگمی، اجرای پلکانی و ترانشه خاکی اشاره کرد.

در سازه ‌های کوچک مانند آپارتمان‌ های سه ‌طبقه به بالا برای پایداری بیشتر سازه و ایجاد فضای بیشتر برای پارکینگ و انباری گودبرداری انجام می شود. با توجه به قوانین شهرداری ‌ها مربوط به مجوز ساخت تعداد محدودی طبقه و یا ارتفاع محدود سازه، کارفرمایان برای ایجاد فضای بیشتر مجبور به احداث پارکینگ و انباری در طبقات زیرزمین می شوند و به تبع آن گودبرداری صورت می گیرد.

تخریب

با توجه به اینکه تخریب اولین مرحله از ساخت و ساز است و تولید نخاله ساختمانی می کند، می تواند اثرات فراوانی بر محیط زیست وارد آورد. ضمناً تخریب ساختمان می تواند باعث آسیب جانی و مالی شود و همچنین سلامت کارکنان پروژه را به خطر بیاندازد و به محیط اطراف آسیب برساند.

مسأله تخریب در شهر تهران به طور خاص مورد توجه قرار نگرفته و آیین نامه ای برای آن تهیه نشده است. البته به صورت پراکنده مقرراتی برای تخریب در نشریه ها و آیین نامه ها بیان گردیده است:

مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان

نشریه مشخصات عمومی کارهای ساختمانی سازمان مدیریت

آیین نامه حفاظت کارگاه های ساختمانی وزارت کار و امور اجتماعی

خاکبرداری

کلیه فعالیت های مربوط به تخریب، حفاری و کندن هر نوع زمین، انباشتن، جابجایی، بارگیری و حمل هرگونه مصالح خاکی در محدوده پروژه و یا خارج از آن (در صورت لزوم) که مرتبط با فعالیت های موضوع پیمان باشد را خاکبرداری گویند. این عملیات به طور عمده با استفاده از ماشین آلات و تجهیزات سبک و یا سنگین راه سازی انجام می گیرد، هرچند ممکن است در صورت لزوم و بسته به شرایط، از روش های دستی و یا روش های انفجاری نیز استفاده گردد

مجله کاران پلاس