مجله کاران پلاس

اصولا پارکینگ یا توقفگاه، محل نگهداری خودروها در زمانی است که از آن ها استفاده نمی‌ شود. پارکینگ می ‌تواند در فضای باز مانند جاده‌ یا در فضای بسته مانند ساختمان واقع شود که دسترسی به آن به دو صورت خصوصی یا عمومی می باشد. حقوق شهروندی ایجاب می ‌کند یک ساختمان نیاز ساکنان خود را به پارکینگ مورد نیاز فراهم کند. این موضوع، نه تنها ساختمان‌ های مسکونی بلکه مجتمع‌ های اداری و تجاری را نیز شامل می‌ شود. از سوی دیگر محل احداث یک مجتمع غیر مسکونی نیز باید به‌ گونه ‌ای باشد که موجب ترافیک در خیابان‌ های اطراف نشود. بنابراین داشتن پارکینگ از نخستین نیازهایی است که در ساخت‌ و ساز یک مجتمع باید مد نظر قرار گیرد. بدیهی است این امر برای مجتمع‌ های مسکونی، ضرورت ویژه‌ ای دارد. اهمیت این موضوع در شهرهای پیشرفته جهان، به ‌گونه‌ ای است که در هر ملک، علاوه بر تامین پارکینگ مالک، پارکینگ‌ هایی برای میهمانان نیز لحاظ می‌ شود که اغلب جلوی ساختمان یا ملک شخصی در نظر گرفته می شود. در این حالت طبق قوانین تعیین‌ شده از طرف شهرداری‌ یا مدیریت شهری، اگر منطقه یا محله‌ ای ظرفیت ساخت ساختمان‌ های چند طبقه را نداشته باشد، مجوز احداث آن صادر نخواهد شد.

پارکینگ ها انواع و اقسام مختلفی دارند و تنها محدود به آپارتمان ها و واحدهای مسکونی و تجاری نیستند و می توان آنها را از جنبه های مختلف مانند میزان دسترسی، ابعاد و اندازه، تعداد وسایل نقلیه داخل پارکینگ، نوع قرار گرفتن خودروها، مواد استفاده شده در ساخت و نظایر آن تقسیم بندی کرد. در زیر انواع پارکینگ ها ذکر شده است:

قوانین پارکینگ آپارتمان

ضوابط عرض در پارکینگ مسکونی

در خصوص ضوابط پارکینگ ساختمان های مسکونی به طور کلی، باید برای هر خودرو، 2.5 متر عرض لحاظ شود.

برای دو خودرو، دو حالت زیر اتفاق می افتد:

• اگر دو طرف پارکینگ دیوار باشد، عرض 5 متر، باید لحاظ شود.
• اگر یک طرف پارکینگ، دیوار و طرف دیگر ستون باشد، عرض 4.75 درنظر گرفته می شود.

برای سه خودرو، 2.5 متر به عرض یاد شده در بالا اضافه می شود.

• در صورتی که دو طرف ماشین به دیوار یا ستون مسدود باشد، حداقل ابعاد به صورت 5 در 3 خواهد بود. اگر بین دو ستون به صورت داخل به داخل، 4.5 متر فضا وجود داشته باشد، امکان ایجاد دو پارکینگ وجود دارد.

همچنین در پاركينگ های خصوصی به شرط عدم مزاحمت برای خودرو ديگر، پيش بينی دو واحد محل توقف خودرو در پشت سرهم بلا مانع است؛ مشروط به آن كه فضای مانور كافی داخل پاركينگ وجود داشته باشد.

 ضوابط ارتفاع پارکینگ

ارتفاع مفيد پاركينگ، فاصله از كف تمام شده پاركينگ در آن نقطه تا زير پايين ترين محل عناصر سازه ای يا تاسيساتی است. در این رابطه، ارتفاع مفید پارکینگ های کوچک، متوسط و بزرگ و نیز پارکینگ های عمومی و خصوصی به قرار زیر است:

• ارتفاع مفيد مجاز پاركينگ های كوچک، حداقل دو متر و بيست سانتی متر (2.20) است.
• ارتفاع مفيد مجاز پاركينگ های متوسط و بزرگ، حداقل دو متر و چهل سانتی متر (2.40) است.
• در پاركينگ های عمومی، حداقل ارتفاع مفيد ورودی و خروجی دو متر و چهل سانتی متر (2.40) است.
• در پاركينگ های خصوصی، حداقل ارتفاع مفيد ورودی و خروجی دو متر و ده سانتی متر (2.10) است.

 

 

 

ضوابط درب پارکینگ

ساخت و طراحی درب پارکینگ نیز تابع مقرراتی است که در زیر برخی از مهم ترین این ضوابط اشاره شده است:

توقف خودروها در پارکینگ، نباید مزاحمتی برای باز شدن درب ها و استفاده از فضاهای انباری و تاسیساتی و دسترسی به راه پله ایجاد کند. حداقل عرض عبور در کنار محدوده توقف خودرو برای دسترسی به فضاهای ارتباطی مشاعات مانند راهرو،لابی، راه پله، آسانسور و...، 80 سانتی متر و برای دسترسی به انبار 50 سانتی متر است. همچنین عرض مفيد در ورودی (پشت تا پشت چارچوب)، معبر ورودی و شيب راهه در پاركينگ های بزرگ حداقل شش متر و در پاركينگ های متوسط و كوچك حداقل سه متر است. عرض درب ورودی پیاده نباید کمتر از 90 سانتی متر باشد و در صورت استفاده از درب دولنگه، نباید یک لنگه آن کمتر از 90 سانتی متر باشد.

بر اساس مصوبات شهرسازی برای هر ملک، تنها یک درب پارکینگ می توان تعیین و طراحی کرد. البته اگر شرایط زیر برای ملک وجود داشته باشد، تعداد درب های پارکینگ به دو باب افزایش می یابد:

•  در ملک با ضلع (بر) بزرگتر از 20 متر
• تجمیع دو ملک به شرط وجود یک ضلع بزرگ تر از 14 متر
•  تجمیع سه قطعه در بافت فرسوده به شرط ایجاد ضلع ملک بزرگ تر از 12 متر. در صورتی که شرایط یادشده تامین نشود، عوارض درب اضافی توسط شهرداری از مالک اخذ میشود.

در تمام انواع پارکینگ ها، ارتفاع آزاد درب پارکینگ (مکان عبور خودرو) نباید از 210 سانتی متر کمتر باشد. البته در پارکینگ های کوچک خصوصی در صورتی که ورودی و خروجی سواره و پیاده از هم جدا باشد می توان حداقل ارتفاع آزاد درب ورودی - خروجی سواره را 195 سانتی متر در نظر گرفت. در پارکینگ های بزرگ عمومی، ایجاد درب ورودی و خروجی مجزا برای سواره و پیش بینی سرویس بهداشتی الزامی است.

 سایر ضوابط احداث پارکینگ

•  اگر فاصله بين دو ستون 6.5 متر باشد مي توان بين دو ستون سه اتومبيل قرار داد.
• اگر ابعاد ستون ها، 40 در 40 باشد، فاصله آكس به آكس (مركز به مركز) ستون ها، 7.19 متر است.
• برای خروج اتومبيل بايد 5 متر پشت هر خودرو خالي باشد.
• اگر خودروها كنار ديوار قرار بگيرند، مي توان ابعاد جاي پارك را به صورت 2 در 6 لحاظ کرد.
• چيدن پاركينگ ها به صورت L موجب مي شود با استفاده از همپوشاني فضاي خالي بين آنها برای ايجاد پاركينگ بيشتر یا ايجاد تاسيسات، انبار، پله و آسانسور استفاده كرد.
• مسير آزاد خودرو در پاركينگ باید با حداقل عرض 3 طراحی شود. اين مسير مي تواند با فضاي مورد نياز پشت خودروها يا فضاي ترددي كنار آنها هم پوشاني داشته باشد.
• دستگاه ارتباطات عمودي و رمپ با حالت ضربدري جهت ايجاد حداكثر پاركينگ طراحي شود.
• اگر پاركينگ زيرزمين باشد، بهتر است پله و آسانسور در انتهاي بنا و سمت ديوار همسايه باشد.
• اگر پاركينگ طبقه همكف باشد، بهتر است راه پله در انتهاي زمين و قسمت بد آن باشد.
• بهتر است ورودي رمپ از عرض كم طراحي شود.
• در صورت داشتن حياط، بهتر است رمپ داخل حياط، طراحي شود.
• درخصوص قرارگيری پاركينگ ها، به ازاي هر فاصله دو خودرو، باید نيم متر از عرض كاسته شود.

 

ضوابط پارکینگ در پهنه سکونت

• در پهنه های مسکونی، احداث صرفا یک واحد پارکینگ مزاحم به صورت یک به یک، بلامانع است.
• پارکینگ مزاحم منوط به این که متعلق به یک واحد باشد و مزاحمتی برای سایرین ایجاد نکند، بلامانع است.
• توسعه رمپ دسترسی پارکینگ به خارج از مرز قطعات (پلاک ها) بعد از رعایت برهای اصلاحی و در فضای عمومی هم‌جوار (فضای پیاده  رو)، مطلقا ممنوع است.
• پیش بینی راه های ورودی مجزا برای دسترسی به فضای پارکینگ (رمپ) و ورودی پیاده به ساختمان، در اراضی و املاک با بر 6 متر و بیشتر، الزامی است.
• چیدمان پارکینگ در فضاهای مربوطه، باید به گونه¬ای باشد که امکان تردد و استفاده از آسانسور توسط ناتوانان جسمی و حرکتی، مطابق مقررات ملی ساختمان به سهولت انجام شود.

مزاحمت برای پارکینگ دیگران

شیوه پارک خودرو توسط برخی ساکنان یا مهمانان آنها، در برخی مواقع، موجب ایجاد مزاحمت برای دیگران می شود. چنانچه خودتان با آن شخص در ارتباط هستید و این اقدام، تکرار می شود، بهتر است دوستانه این موضوع را به وی منتقل کرده و از وی بخواهید نسبت به اصلاح رفتار خود اقدام نماید. در غیر این صورت، بهترین راه، انتقال موضوع به مدیر ساختمان است تا تذکرات لازم را ارائه نماید. با این حال، اگر احساس کردید، مسئله به این سادگی و سرعت، حل نمی شود و همچنان فرد، هنگام پارک خودروی خود حقوق دیگران را رعایت نمی کند، با مراجعه به مراجع قانونی و شکایت از وی، ضمن رفع مزاحمت، برای فرد مزاحم، حداقل به مدت شش ماه یا بیشتر، مجازات حبس لحاظ می شود.

پارکینگ مزاحم چیست؟