سقف قسمتی مهم از یک سازه یا ساختمان است، در آپارتمان ها سقف ها حکم جداکننده طبقات را نیز بر عهده دارند؛ پس در ساختمان های چند طبقه اهمیت این قسمت بیشتر می‌شود.
سقف ها از لحاظ نوع ساخت، طراحی و کارکرد به چند دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
- سقف تیرچه بلوک
- سقف دال بتنی
- سقف وافل
- سقف کاذب
- سقف یوبوت
- سقف کوبیاکس
- سقف طاق ضربی
سقف تیرچه بلوک
سقف تیرچه بلوک یکی از محبوب ترین و پرکاربرد ترین سقف هایی است که در سازه ها به کار گرفته می‌شود. این نوع سقف از تیر هایی T شکل که فواصل آن ها با بلوک پر شده تشکیل شده است.
سقف تیرچه بلوک در کارخانه ها طراحی شده و عرضه ی آن صورت پیش ساخته است و در نهایت با انجام عملیات بتن ریزی نصب می‌شود.
اجزای سقف تیرچه بلوک
به طور کلی می‌توان گفت که این نوع سقف از 4 جز تشکیل شده است:
- تیرچه
- بلوک
- آرماتورها
- بتن
انواع سقف تیرچه بلوک
- تیرچه بتنی
- تیرچه کرومیت
- تیرچه صنعتی
همانطور که گفتیم استفاده از سقف تیرچه بلوک در ساختمان سازی به دلیل مزایایی که دارد بسیار حائز اهمیت است.
مزایای سقف تیرچه بلوک
- به دلیل فضای خالی نسبی درون بلوک ها عایق حرارتی و صوتی خوبی هستند.
- از آنجایی که سقف تیرچه بلوک از نوع پیش ساخته است، عملیات نصب آن به سهولت انجام می‌شود
- به علت مصرف کم فولاد از نطر اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است
- این سقف مقاومت بالایی در برابر باد و زلزله دارد
سقف دال بتنی
سقف دال بتنی نوعی سقفی است که از بتن و فولاد تشکیل شده، در واقع بهتر است بگوییم از بتن و میلگرد تشکیل می‌شود.
لازم به ذکر است که ضخامت معمول در این سقف 10 الی 50 سانتی متر می‌باشد. از این نوع سقف به دلیل استحکام بالایی که دارد زیاد استفاده می‌شود.
این نوع سقف به دو روش پیش ساخته و ساخت در محل ساز ساخته می‌شود، روش دوم به این گونه است که میلگردهای آجدار را درون قالب هایی با گیره های پلاستیکی ثابت نگه می‌دارند و سپس عملیات بتن ریزی صورت می‌گیرد؛ با خشک شدن این بتن تقریبا سقف دال بتنی ما کامل شده است.
انواع سقف دال بتنی
سقف دال بتنی تخت
سقف دال بتنی مجوف
دال بتنی پیش تنیده
کاربر سقف دال بتن
تونل سازی
ساخت فونداسیون
سقف ساختمان
مزایای سقف دال بتنی
مقاومت در برابر زمین لرزه
عایق در برابر صوت
خزش مناسب و هزینه‌ی پایین حمل و نقل
سقف وافل
سقف وافل یکی از سازه های جدید و به روز است، این سقف به وسیله‌ی بتن ساخته می‌شود و از لحاظ شکل ظاهری به صورت شبکه‌ای و پنجره است. از وافل برای تحمل بیشتر وزن مرده سازه استفاده می‌شود.
این نوع سقف در 5 مرحله بر سازه نصب می‌شود:
زیرسازی سقف
قالب چینی
آرماتور گذازی
بتن ریزی
قالب برداری و نازک کاری
سقف کاذب
می توان گفت سقف کاذب یک نوع پوشش برای سقف اصلی است در واقع نوعی سقف ثانویه محسوب می‌شود.
محل قرار گیری این سقف باید به گونه ای باشد که به سقف اصلی و دیوار های اطرافش متصل باشد تا بار آن توسط سازه تحمل شود، از این نوع سقف بیشتر برای زیبایی، پوشش تاسیسات، عایق برای صدا و حرارت استفاده می‌شود.
انواع سقف کاذب
- سقف کاذب رابیتس
- سقف کاذب کناف
- سقف کاذب گریلیوم
- سقف کاذب چوبی
- سقف کاذب ترکیبی
- سقف کاذب آلومینیومی
- سقف کاذب آکوستیک
- سقف کاذب شیشه ای
همانطور که مشاهده می‌کنید سقف کاذب دارای تنوع بسیار بالایی است، بسته به نوع مکانی که می‌خواهید در آن از این سقف استفاده کنید باید یکی از انواع آن را انتخاب کنید.
دو عیب اصلی در استفاده از سقف کاذب
کاهش ارتفاع به دلیل نصب شدن زیر سقف اصلی
کم بود عمر به دلیل پایین بودن استحکام
سقف یوبوت
سقف یوبوت از دولایه دال مجوف تشکیل می‌شود و فضای بین آن از قالب هایی که یوبوت نام دارد ساخته می‌شود.
در واقع یوبوت به بلوک های سفالی هایی توخالی گفته می‌شود که دارای هندسه ی مکعبی است، استفاده از این قالب ها موجب سبک تر شدن سازه می‌شود این مسئله باعث می‌شود که ساختمان در برابر عواملی مثل زلزله بهتر عمل کند.
مزایای سقف یوبوت
- ایمنی بالا در برابر آتش سوزی
- مقاومت بالا در برابر زلزله
- حذف تیر بین ستون ها
سقف کوبیاکس
سقف کوبیاکس یا به اصطلاح سقف دال دو محوره به سقفی گفته می‌شود که از نظر سازه بر مبنای سقف های دال بتنی دوطرفه است منتها با این تفاوت که در این نوع سقف، گوی های توخالی جای هسته های بتن مرکزی را در سازه می‌گیرند.
جنس گوی های نصرف شده در این سقف از نوع پلی اتیلن بازیافت شده یا پلی پروپیلین است و نحوه قرار گیری آن ها به صورت است که در بالا و پایین میلگرد سازه قرار می‌گیرند.
از این نوع سقف بیشتر در کارخانه ها، هتل ها، بیمارستان ها و مراکز تجاری استفاده می‌شود.
مراحل اجرا و نصب سقف کوبیاکس
- قالب بندی
- آرماتور بندی
- جاگذاری قالب ها
- بتن ریزی
اجزای تشکیل دهنده‌ی سقف کوبیاکس
- بتن
- آرماتور
- گوی های توخالی
- خرپای فلزی
- شبکه های فوقانی و تحتانی
مزایای استفاده از سقف کوبیاکس
- سبک بودن نسبت به سایر سقف ها به دلیل استفاده از گوی ها توخالی
- کاهش ارتفاع کلی سازه و بهینه کردن آن
- کاهش تقریبا 30 درصدی بار وارد شده به پی ساختمان
- کاهش مصرف بتن، آرماتور، زمان ساخت و به صرفه بودن آن از لحاظ اقتصادی
سقف طاق ضربی
سقف طاق ضربی از قدیمی ترین و سنتی ترین سقف های موجود در کشورمان ایران است، شهر یزد یکی از شهرهایی هست که استفاده از این نوع سقف در آن بسیار رایج می‌باشد؛ این سقف به طور کلی از آجر، کچ ، خاک و تیر ساخته می‌شود.
امروزه استفاده از این سقف ها به دلایل گوناگون که در ادامه به آن می‌پردازیم رایج نیست:
سنگین بودن سقف طاق ضربتی
مقاوم نبودن در برابر زلزله
لرزش سقف با کوچکترین نیروی وارده به آن
غیر قابل نصب شدن و رد نشدن سیستم های تاسیساتی از آن مثل لوله ها